Middeleeuwse medemensen

‘Middeleeuws’. Zelden wordt een term zo misbruikt. Iedereen begrijpt meteen wat je bedoelt wanneer je een fenomeen als middeleeuws omschrijft: achterhaald, primitief, barbaars, mensonterend. Want dat zijn de middeleeuwen in de populaire verbeelding. Een periode waarin iedereen stinkt, angst en bijgeloof heerst, vrouwen niks te zeggen hebben, en je voor een akkefietje aan de galg hangt.

Maar waar komen die clichés vandaan? Waarom zijn ze zo hardnekkig? En hoe zat het dan écht met die middeleeuwse toestanden? Via de verrassende resultaten van recent wetenschappelijk onderzoek laat dr. Jonas Roelens je in deze boeiende lezing kennismaken met echte middeleeuwse mensen voorbij de clichés. Middeleeuwers die veel meer met ons gemeen hebben dan je zou denken. Want de Lage Landen werden in de middeleeuwen net zoals vandaag bevolkt door mondige burgers, kritische geesten, vrijgevochten vrouwen en wereldse reizigers. Mensen die hun wereld zo logisch en goed mogelijk organiseerden.

Wie voorbij de stereotype denkbeelden kijkt, ontdekt dan ook een leefwereld waarin middeleeuws eigenlijk vrij herkenbaar in de oren klinkt.
 

Wie is Jonas Roelens?

Jonas Roelens is historicus verbonden aan de Universiteit Gent Zijn proefschrift over sodomie in de Zuidelijke Nederlanden werd in 2019 bekroond met de Erik Duvergerprijs. Datzelfde jaar won hij zowel de jury- als de publieksprijs van de Vlaamse PhD Cup (een wedstrijd waarin je je proefschrift in max. 3 minuten helder moet kunnen uitleggen aan een breed publiek). Na het voltooien van zijn doctoraat was Roelens als gastprofessor verbonden aan de KU Leuven, de Vrije Universiteit Brussel en de Radboud Universiteit Nijmegen.

Hij publiceerde veelvuldig in internationale wetenschappelijke publicaties maar hecht ook heel veel belang aan wetenschapscommunicatie. Hij publiceerde daarom ook een aantal boeken voor het brede publiek: Verzwegen verlangen. Een geschiedenis van homoseksualiteit in België (2017), Middeleeuwse medemensen. De clichés over de donkere eeuwen voorbij (2023) en De onuitspreekbare zonde. Sodomie in de Zuidelijke Nederlanden, 1400-1700 (2024). In april 2025 won hij op voorspraak van auteur Bart Van Loo de Jonge Ganzenveer, een Nederlandse prijs voor aanstormend literair talent.

Als freelance auteur schrijft hij artikels voor het kunsttijdschrift Openbaar Kunstbezit Vlaanderen en boekrecensies voor de krant De Standaard. Hij is regelmatig te horen in het Radio 1-programma De Wereld van Sofie, waar hij duiding geeft bij alledaagse en bizarre historische feiten. In 2022 leidde hij in naam van Stad Gent het historisch onderzoek rond de lokale heksenvervolging, n.a.v. de gedenkplaat die Gent onthulde om de slachtoffers van de Gentse heksenwaan te herdenken. Momenteel werkt hij als co-curator aan een tentoonstelling in het Museum voor Schone Kunsten Gent over queer kunst in de Lage Landen (1450-1950) en een bijhorend boek over dit thema.